۱. رستگاری در شاوشنک (The Shawshank Redemption)
IMDb: ۹.۳/۱۰
فیلمی آمریکایی به کارگردانی و نویسندگی فرانک دارابونت (Frank Darabont) در ژانر درام در سال ۱۹۹۴ منتشر شد. این فیلم بر پایهی رمان کوتاه ریتا هیورث و رستگاری در شاوشنک (۱۹۸۲) نوشتهی استیون کینگ (Stephen Edwin King) است. این شاهکار داستان داستان بانکداری به نام اندی دوفرین (با بازی تیم رابینز) را روایت میکند که به دلیل قتل همسرش با معشوقه پنهانیاش، علیرغم ادعای بیگناهی به حبس ابد در بازداشتگاه ایالتی شاوشنک محکوم میشود. او دو دهه بعد با یک قاچاقچی زندانی دیگر به نام الیس «رد» ردینگ (با بازی مورگان فریمن) دوست میشود و نقش مهمی در عملیات پولشویی سرپرست زندان، ساموئل نورتون (باب گانتون) دارد. ویلیام سدلر، کلنسی براون، گیل بیلاز و جیمز ویتمور در نقشهای مکمل ظاهر میشوند. توماس نیومن وظیفهی ساخت موسیقی فیلم را بر عهده داشت.گرچه رستگاری در شاوشنک هنگام انتشار با استقبال منتقدان روبرو شد و به ویژه برای داستان و نقشآفرینی رابینز و فریمن مورد تحسین قرار گرفت اما در گیشه با شکست همراه بود و تنها ۱۶ میلیون دلار در نخستین نمایش خود فروش داشت. دلایل زیادی برای شکست فیلم در آن زمان ذکر شد؛ از جمله رقابت با فیلمهایی مانند داستان عامهپسند و فارست گامپ، عدم محبوبیت عمومی فیلمهای زندان، نبود شخصیتهای زن و حتی عنوان فیلم که برای تماشاگران گیجکننده تلقی میشد. این فیلم در ادامه نامزد دریافت چندین جایزه از جمله هفت جایزهی اسکار شد. نمایشی مجدد از طریق سینما که ترکیبی با دریافتیهای بینالمللی بود، فروش گیشهی فیلم را به ۵۸.۳ میلیون دلار رساند.
جوایز فیلم:
برندهی جایزهی بهترین فیلمبرداری (American Society of Cinematographer) برای راجر دیکینز (Roger Deakins)
برندهی جایزهی بهترین فیلم خارجی زبان (Awards of the Japanese Academy) برای دارابونت
برندهی جایزهی قورباغهی برنجی از “Camerimage” برای ریچارد فرانسیس بروس (Richard Francis-Bruce)
برندهی جایزهی گوزن طلایی (Golden Deer) از “Camerimage” برای نیکی ماروین (Niki Marvin) و …
۲. پدرخوانده (The Godfather)
IMDb: ۹.۲/۱۰
فیلمی آمریکایی به کارگردانی فرانسیس فورد کوپولا (Francis Ford Coppola) که فیلمنامهاش را به همراه ماریو پوزو (Mario Puzo) نوشت، در ژانر جنایی در سال ۱۹۷۲ منتشر شد. این فیلم بر پایهی رمان به همین نام نوشتهی پوزو ساخته شده است که پرفروشترین رمان ۱۹۶۹ شد. در این فیلم مارلون براندو، آل پاچینو، جیمز کان، ریچارد اس. کاستلانو، رابرت دووال، استرلینگ هایدن، جان مارلی، ریچارد کونته و دایان کیتن ایفای نقش میکنند. این نخستین قسمت از سهگانهی پدرخوانده است. داستان این فیلم از ۱۹۴۵ تا ۱۹۵۵ اتفاق میافتد و به شرح حال خانواده کورلئونه تحت نظر پدرسالار ویتو کورلئونه (براندو) میپردازد که بر تحول پسر کوچکش، مایکل کورلئونه (پاچینو) تمرکز دارد. فیلمبرداری عمدتا در مکانهای اطراف شهر نیویورک و سیسیل انجام شد و زودتر از موعد مقرر به پایان رسید. بخش اعظم موسیقی فیلم را نینو روتا آهنگسازی کرده است و ساخت قطعات اضافه بر عهدهی کارمینه کوپولا بوده است. این فیلم داستان «دون ویتو کورلئونه» که یکی از رؤسای پرقدرت مافیاست را روایت میکند که به خاطر کمک هایش به مهاجران ایتالیایی در نیویورک به «پدرخوانده» معروف است. پس از مرگ «دون ویتو»، جای او را پسر کوچک خانواده، «مایکل»، میگیرد که پیش از این علاقهای به فعالیتهای غیر قانونی خانوادهاش نداشته است. «مایکل» خیلی زود با یک سری قتل و کشتار و پس از تصفیهی خرده حسابهای قدیمی، پدرخواندهی جدید میشود.
جوایز فیلم:
جایزه اسکار بهترین فیلمبرداری
جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش اول مرد
جایزه اسکار بهترین فیلمنامه اقتباسی
۳. شوالیهی تاریکی (The Dark Knight)
IMDb: ۹/۱۰
فیلمی ابرقهرمانی به کارگردانی کریستوفر نولان (Christopher Edward Nolan) است که فیلمنامهاش را او به همراه برادرش جاناتان (Jonathan Nolan) به نگارش درآورده، در سال ۲۰۰۸ منتشر شد. این فیلم که بر اساس ابرقهرمان دیسی کامیکس یعنی بتمن ساخته شده و دنبالهی بتمن آغاز میکند (۲۰۰۵) است، همچنین دومین فیلم در سهگانهی شوالیهی تاریکی به شمار میرود. در داستان فیلم، ابرقهرمان بتمن، ستوان پلیس جیمز گوردون و دادستان ناحیهای هاروی دنت برای از بین بردن جرایم سازمان یافته در گاتهام سیتی متحد میشوند، اما کوشش آنها با مداخلهی مغز متفکر آنارشیستی یعنی جوکر که در پی آزمایش این است که بتمن تا کجا پیش خواهد رفت تا شهر را از هرج و مرج کامل نجات دهد، بینتیجه میماند. گروه بازیگران فیلم شامل کریستین بیل، مایکل کین، هیث لجر، گری اولدمن، آرون اکهارت، مگی جیلنهال و مورگان فریمن میشود. در تاریخ ۲۲ ژانویه ۲۰۰۸، دقیقا چند ماه پس از ایفای نقش شخصیت منفی این فیلم یعنی جوکر و شش ماه قبل از اکران عمومی فیلم، «هیث لجر» به علت مسمومیت بر اثر استفاده از چند دارو با هم درگذشت. این رویداد باعث بیشتر شدن توجه رسانهها به این فیلم شد. شوالیه تاریکی بازخوردهای بسیار خوبی از مخاطبان و منتقدان دریافت کرد. «دارک نایت» از زمان انتشارش بهعنوان یکی از برترین فیلمهای ابرقهرمانی، یکی از بهترین فیلمهای دههی ۲۰۰۰ و یکی از بهترین فیلمهای تاریخ شناخته شدهاست. همچنین این فیلم موفق شد چندین رکورد گیشهای را به نام خود کند و پرفروشترین فیلم سال ۲۰۰۸ شود. شوالیه تاریکی در مجموع برای ۸ جایزه اسکار نامزد شد که از این بین توانست دو جایزه را از آن خود کند.
جوایز فیلم:
جایزهی بهترین تدوین صدا
جایزهی بهترین بازیگر نقش مکمل مرد برای هیث لجر (Heath Andrew Ledger)
۴. پدرخوانده قسمت ۲ (The Godfather Part II)
IMDb: ۹/۱۰
فیلمی داستانی-جنایی به کارگردانی فرانسیس فورد کاپولا که پس از موفقیت درخشان فیلم پدرخوانده و در ادامهی آن در سال ۱۹۷۴ ساخته شد. کاپولا در ابتدا نمیخواست که این فیلم را به دلیل جنجالهای بسیار زیادی که با کمپانی در ساخت فیلم پدرخوانده داشت، بسازد و کارگردانی آن را به مارتین اسکورسیزی (Martin Charles Scorsese) که در آن زمان زیاد به شهرت نرسیده بود، پیشنهاد کرد. ولی کمپانی پارامونت با این پیشنهاد مخالفت کرد. در عوض کاپولا اختیارات زیادی از آنها گرفت و با این کار خود، از دخالتهای زیاد کمپانی جلوگیری کرد. این فیلم همانند قسمت اول، هواداران و طرفداران بسیاری پیدا کرد و بحثهای منتقدان مبتنی بر این بود که کدام قسمت، بهتر است! فیلم پدر خوانده ۲، از پنج سکانس از ویتو، پنج سکانس از مایکل و یک سکانس دنبالهی کوتاه که همهی این سکانسها را به فیلم ربط میدهد، تشکیل شده است. تمهایی چون خانواده و معامله، جستجوی امنیت بورژوازی و فریب بودن آن، پیوند بین سکانسها را تشکیل میدهند. موسیقی متن فیلم پدرخوانده قسمت دوم در سال ۱۹۷۴ توسط کمپانی ABC و در سال ۱۹۹۱ توسط کمپانی MCA در لوح فشردهایی وارد بازار شد. نتهای اصلی موسیقی این فیلم نوشته نینو روتا میباشد که توسط کارمینه کاپولا اجرا شده است.
بسیاری موسیقی متن قسمت دوم پدرخوانده را بسیار فراتر از قسمت اول و سوم میدانند. فیلم اگرچه بازتابهای وسیع قسمت اول پدرخوانده را نداشت اما از دیدگاه بسیاری از منتقدان، در قالب یک فیلم مستقل، واکنشهای مختلفی را معطوف خود کرد. نقدهای مثبت بسیاری بر حاشیه فیلم ایراد شد و این امر انگیزهای شد برای ساخت موفقیتآمیز قسمت سوم پدرخوانده که سه گانهی کلاسیک کاپولا را کامل کند.
جوایز فیلم:
جایزه اسکار بهترین فیلمبرداری
جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل مرد
جایزه اسکار بهترین کارگردانی
جایزه اسکار بهترین فیلمنامه اقتباسی
جایزه اسکار بهترین فیلم
جایزه اسکار بهترین تولید
۵. دوازده مرد خشمگین (Twelve Angry Men)
IMDb: ۹/۱۰
فیلمی آمریکایی در ژانر حقوقی-درام به کارگردانی سیدنی لومت در سال ۱۹۵۷ منتشر شد که بر اساس داستانی تلویزیونی به همین نام نوشتهی رجینالد رز است. داستان فیلم دربارهی دوازده مرد در هیات منصفه یک دادگاه است که در زمان تنفس و قبل از اخذ رای نهایی، برای تصمیم گیری دور هم جمع میشوند. اما در این بین ، یکی از اعضای گروه معتقد است که فرد مظنون گناهکار نیست. فیلم به دلیل اینکه تنها از یک لوکیشن در بیشتر طول فیلم و دوازده بازیگر اصلی استفاده کردهاست مورد توجه میباشد. همچنین شخصیت مثبت این فیلم (تصمیم گیرنده شماره ۸) در لیست پنجاه قهرمان برتر تاریخ سینما در بنیاد فیلم آمریکا (AFI)، در رتبه ۲۸ قرار دارد. بازیگران در ۱۲ مرد خشمگین نامی ندارند و از ابتدا تا به انتها آنها را براساس شماره ایی که دارند صدا میکنند. در این بین تنها هنری فوندا و جوزف سویینی هستند که در انتهای فیلم تماشاگران را آگاه میکنند که نامشان به ترتیب دیویس و مک کاردل است. در ابتدای فیلمبرداری، لنز به حالت چشمی تنظیم شده بود تا بتواند عمیقتر موضوعها را به تصویر بکشد؛ ولی در طول فیلم فاصله کانونی لنز افزایش میافت. اواخر فیلم، تقریبا از همه از نزدیک و با فاصله کانونی زیاد فیلمبرداری میشود. لومت این کار را میکرد تا حس در فشار قرار گرفتن، استرس داشتن، عصبانی بودن و دلخور شدن تکتک کاراکترهای فیلم را به بیننده القا کند. این فیلم در ۳۶۵ شات برداشت شد.
جوایز فیلم:
برندهی جایزهی بهترین فیلم خارجی از جشنواره بفتا
برندهی جایزهی خرس طلایی جشنواره بینالمللی فیلم برلین
نوشته از: نوشین قدسی